Josefina Aldecoa: Geschiedenis van een schooljuffrouw

sbpatroonlijn
alge

Roman in de Spaanse Bibliotheek
1994

Origineel: Historia de una maestra
Uit het Spaans vertaald door Eugenie Schoolderman
Omslagontwerp: Erik Cox

256 pagina’s, paperback
ISBN 9789074622103
NUR 302
In prijs verlaagd: euro 8,00

Lees de eerste pagina's (PDF)

Niet meer bij de boekhandel.
Dit boek kan direct bij de uitgeverij worden besteld met dit formulier.

aldecoa

Gabriela López komt in 1923 van de kweekschool en wordt onderwijzeres in een bergdorpje in het noorden van Spanje. Haar ontwikkeling als vrouw, moeder en lerares speelt zich af tegen de achtergrond van de politieke situatie in de jaren twintig en dertig. Centraal in haar leven staat de periode van de Republiek: de jaren 31-36, waarin de 'verlichting' Spanje in haar greep had en ook de vernieuwing van het onderwijs aan de orde was. Samen met haar echtgenoot Ezequiel maakt Gabriela deel uit van de bevlogen voorhoede die de bevolking wil overtuigen van de noodzaak tot verandering. Na de illusie van de Republiek komt de Burgeroorlog, en daarmee een hardhandig einde aan alle hoopgevende experimenten. Josefina Aldecoa vertelt op kalme en waardige wijze het verhaal van een bevlogen, maar ook berustende vrouw.

Geschiedenis van een schooljuffrouw is het eerste deel van de trilogie over het leven van Gabriela. Het tweede deel is Vrouwen in het zwart, waarin Gabriela in ballingschap gaat in Mexico en haar dochter Juana aan het woord is. In het derde deel, De kracht van het lot, is Gabriela als oude dame weer terug in Spanje, dat na de dood van Franco moderne wegen inslaat.

Josefina Aldecoa werd in 1926 geboren in de noordspaanse stad León en was getrouwd met de in 1965 vroegtijdig overleden auteur Ignacio Aldecoa. Ze heeft in de loop van haar leven een bescheiden, zeer persoonlijk oeuvre opgebouwd, waarin ze de gevoelens van haar generatiegenoten op uiterst heldere wijze weet te vertolken.

Recensies

'De wijze waarop de verteller -voor het te laat is- haar levensloop aan haar dochter vertelt, is zonder meer levensecht en daardoor ontroerend. Het relaas heeft de kracht van een 'document humain'. Het boek, in een soepel lezende vertaling, vraagt om een brede lezerskring.' 
Recensie voor de Nederlandse Bibliotheekdienst door M.A. Vissers

'Schrijfster Josefina Aldecoa weet met haar zinnelijke proza het arme Spanje van de jaren dertig heel goed op te roepen. Doordat ze de noodlottige geschiedenis van Spanje met die van een idealistische schooljuf verbindt, is het behalve een leerzaam, ook een mooi, dramatisch boek geworden.' 
Jolanda van der Ploeg in Elegance

'In een mooie poëtische stijl laat Aldecoa Gabriela terugkijken op haar ervaringen als lerares in afgelegen bergdorpjes, waar ze op haar manier probeert bij te dragen aan de emancipatie van de eenvoudige dorpsbewoners. Ontroerend is de beschrijving van een van de historische projecten van de Spaanse Tweede Republiek; het bezoek van een theatergezelschap dat het klassieke Spaanse repertoire bij het gewone volk wil brengen. De terughoudende bewoners, gepokt en gemazeld door het zware boerenleven, worden door het enthousiasme van de spelers geprikkeld en uitgedaagd en nemen actief deel aan het spektakel, dat een groot succes wordt.'
Marjolein Santen in Surplus, mei-juni 2000.

Spanje

'Ik bewonder in Josefina vooral haar streven naar non-conformisme, de kracht van haar stijl, het soort van zuivering van alles dat overbodig kan zijn. Ik denk daarbij in het bijzonder aan Geschiedenis van een schooljuffrouw, haar voorlaatste roman, en zal iets karakteristieks opmerken. Want ik geloof dat het boek heel goed heeft verkocht, maar dat de kritiek het geen recht heeft gedaan. Voor mij is het de meest gepaste vorm om de geschiedenis van Spanje vanuit een concrete geschiedenis te vertellen. Het verhaal begint met de herinnering van een meisje dat de lerarenopleiding heeft afgerond en dat, bijna als in een droom, een bruiloft ziet; het is de bruiloft van Franco. En het verhaal eindigt, als de oorlog net is begonnen, in een bus die Castilië doorkruist tussen bominslagen en lijken in de greppels. De onderwijzeres ziet in de krant en passant de foto van een militair, en herinnert zich dat hij degene is wiens bruiloft zij heeft gezien... Daarom, om dat op die wijze te kunnen vertellen, moet je een buitengewone intelligentie en moed hebben.' 
Schrijfster Carmen Martín Gaite in El País

`Deze persoonlijke kroniek met een collectief bereik is een roman vol tederheid, oprecht beleefd en goed geconstrueerd. De hommage aan zovele onderwijzers van de Republiek, de fragmentarische herschepping van een leven, de nagedachtenis in de vorm van een verhaal, en het dramatische loflied op alle illusie die eerst werd teleurgesteld en later botweg de grond in werd geboord, worden op volmaakte wijze samengevoegd in deze lyrische roman.' 
Angel Basanta in ABC Literario