G.K. Chesterton: De man die Donderdag was

Uit het Engels vertaald
door Joop Wigman
Omslagontwerp: Erik Cox

237 pagina’s, luxe paperback

ISBN 9789074622059
NUR 302
In prijs verlaagd: euro 8,00

Lees de eerste pagina's

Niet meer bij de boekhandel.
Dit boek kan direct bij de uitgeverij worden besteld: mail naar info@mkw-uitgevers.nl
 

Het is niet eenvoudig om De man die Donderdag was (geschreven in 1908) te benoemen. Het valt te omschrijven als een meeslepende avonturenroman over moordenaars en briljante politiemannen; maar het was te verwachten dat de schrijver van de Father Brown Stories een detective zou schrijven zoals niemand anders dat kon. Op dat vlak is De man die Donderdag was dan ook een schot in de roos: het is zonder enige twijfel een weergaloos staaltje ‘suspense writing’.

De lezer zal echter ontdekken dat het veel meer is dan dat. Meegesleept door Chestertons gloedvolle stijl, zal hij merken dat hij verzeild raakt in wateren die veel dieper zijn dan hij had gedacht; en de volstrekt onverwachte ontknoping zal ook voor de moderne lezer en fascinerende ervaring zijn, als de speurders uiteindelijk ontdekken wie Zondag is.

Gilbert Keith Chesterton (1874-1936) was een van Engelands grootste auteurs uit de eerste helft van deze eeuw. Hij geniet hier vooral bekendheid door zijn Father Brown Stories. De man die Donderdag was, een op zichzelf staand hoogtepunt in zijn veelzijdige oeuvre, wordt beschouwd als een meesterwerk uit de wereldliteratuur.

Recensies

Bespreking in Leesidee, December 2000

Deze surrealistische en originele parabel in de vorm van een detectiveroman dateert niet van 1920, zoals vermeld op het achterplat van deze eerste Nederlandse vertaling, maar van 1908, wat eens te meer het opvallend modernisme van deze knappe -- en voor zijn tijd ongewone roman -- benadrukt. Hoewel aangekondigd als een verhaal over misdadigers (agitators en anarchisten) en speurders (voornamelijk infiltranten) heeft de auteur met zijn verhaal een moderne allegorie willen brengen, die zowel een ethische als een theologische repliek bevatte ten overstaan van het fin-de-sièclepessimisme. 
Het verhaal opent als een sprookje (met referenties aan de bizarre wereld van Alice in Wonderland), maar evolueert al vlug naar een claustrofobische nachtmerrie. De jonge dichter Gabriel Syme weet als 'donderdag' te infiltreren in de Centrale Anarchistische Raad, een geheim genootschap waarvan de zeven leden zijn vernoemd naar de zeven dagen van de week. In werkelijkheid is hij echter een lid van de Geheime Politie, en wordt hij verondersteld als undercoveragent een oogje in het zeil te houden in de kringen van de Londense intelligentsia; of zoals een van de personages stelt: "Een normale detective gaat naar kleine huisjes om dieven te arresteren; wij gaan naar artistieke feestjes om pessimisten te ontdekken." Tijdens zijn talrijke en bizarre avonturen slaagt deze 'mind-detective' erin zowat alle andere leden te ontmaskeren, behalve 'zondag'; hij blijft het enigma bij uitstek. 
Deze spannende en vaak ook hilarische parabel heeft weliswaar goed weerstand geboden aan de tand des tijds, maar om de onderhuidse ironie volledig te kunnen smaken is het nodig dat de lezer enig inzicht heeft in het intellectuele leven aan het begin van de 20ste eeuw. Vele avontuurlijke situaties en bijtende opmerkingen verwijzen immers naar de verhitte discussies tussen theologen en socialisten -- H.G. Wells en B. Shaw -- die destijds het intellectuele leven in beroering brachten. G.K. Chesterton verwierf later wereldbekendheid met detectiveromans waarin hij de geestelijke 'Father Brown' opvoerde als speurneus. 
[Staf Schoeters, 27.11.2000]